سیبک چپقی فرمان پژو 405

پژو ۴۰۵ (به انگلیسی: Peugeot 405) یک خودروی سدان سایز متوسط ساخت شرکت پژو کشور فرانسه، نسل پنجم از سری چهار (سدان متوسط) شرکت پژو است. پژو ۴۰۵ یکی از محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین خودروهای شرکت پژو در جهان و خصوصاً کشور ایران است. در سال ۱۹۸۷ تولید آن آغاز و در سال ۱۹۹۶ با معرفی پژو ۴۰۶ در اروپا تولید آن پایان یافت. این خودرو توسط تیم طراحی خودروی پینین‌فارینا ایتالیا طراحی شد که در سال ۱۹۸۸، دقیقاً یک سال پس از تولید، برندهٔ جایزهٔ خودروی سال ۱۹۸۸ اروپا شد. بعد از ورود این خودرو به ایران، پژو ۴۰۵ مبنای تولید بسیاری از محصولات در شرکت خودروسازی ایران خودرو شد. در ژوئیه ۱۹۸۷، پژو مدل ۴۰۵ را تنها در نسخهٔ سدان معرفی کرد. فروش ۴۰۵ به‌سرعت در بازارهای قارهٔ اروپا آغاز شد. در آغاز فروش، برای پژو ۴۰۵ چهار گونه موتور بنزینی با قدرت ۶۴ تا ۱۵۸ اسب‌بخار موجود بود که در سال ۱۹۸۸، انواع موتورهای دیزل و توربوشارژر به موتورهای قابل سفارش برای ۴۰۵ اضافه شدند. مدل استیشن نیز در سال ۱۹۸۸ معرفی شد. تا سال ۱۹۹۰ حدود یک میلیون دستگاه پژو ۴۰۵ توسط پژو فروخته شد. ۴۰۵ یک مرتبه در سال ۱۹۹۱ فیس‌لیفت شد، به‌روزرسانی‌های این فیس‌لیفت در داشبورد، فرمان، و عایق‌های صوتی خلاصه می‌شد. در سال ۱۹۹۲ پژو ۴۰۵ یک مرتبهٔ دیگر فیس‌لیفت شد. در فاز دوم فیس‌لیفت، چراغ‌های عقب بازطراحی شدند و بخش کرکره‌ای میان چراغ‌های عقب حذف شد. همچنین در فاز دوم یک داشبورد جدید برای ۴۰۵ طراحی شد. در فیس‌لیفت دوم در نسخه‌های Mi16 و T16 دو کیسهٔ هوا برای سرنشینان جلو درنظر گرفته شد. در پاییز سال ۱۹۹۵، پژو ۴۰۶ رونمایی و تولید نسخهٔ سدان ۴۰۵ متوقف شد. ۴۰۵ یکی از پرفروش‌ترین ماشین‌های خانوادگی در اروپا بود که بیشترین فروش خود را در فرانسه و بریتانیا تجربه کرد. این خودرو هشتمین خودروی پرفروش در بریتانیا در سال‌های ۱۹۹۲ و ۱۹۹۳ بود. تولید پژو ۴۰۵ در ایران در سال ۱۳۶۹ شروع شد و حدود سه دهه در ایران تولید شد. خانوادهٔ ۴۰۵ که شامل انواع ۴۰۵، روآ، آردی، ۴۰۵ استیشن و پارس می‌شود از ابتدای تولیدشان تا سال ۱۳۸۹ حدود ۲ میلیون و ۲۹۵ هزار دستگاه توسط ایران‌خودرو تولید شده‌اند که پس از خانوادهٔ پراید، بیشترین تیراژ خودرو از ابتدای صنعت خودروسازی ایران را از آن خود کرده‌اند. پژو ۴۰۵ در سال ۱۳۶۹ در مدل‌های GL و GLX با موتور ۱۵۸۰ سی‌سی تولید شد. در سال ۱۳۷۴ پژو ۴۰۵ با دو گونه جعبه‌دندهٔ دستی و خودکار با موتورهای ۲۰۰۰ سی‌سی تولید شد. در سال ۱۳۷۸ ایران‌خودرو نسخهٔ استیشن این خودرو را تولید کرد. در نیمهٔ دوم سال ۱۳۸۱، پژو ۴۰۵ با موتور ۱۸۰۰ سی‌سی به‌جای موتور ۲۰۰۰ سی‌سی به‌بازار عرضه شد. در سال ۱۳۸۳ ایران‌خودرو نسخهٔ کم‌آپشن‌تر پژو ۴۰۵ با نام GLI را تولید کرد. در این مدل، رنگ بدنه روغنی است اما در نسخهٔ GLX متالیک است. سپرهای GLI مشکی و در نسخهٔ GLX هم‌رنگ بدنه است. در داخل خودرو شیشه‌بالابرهای جلو از نوع دستی است اما در گونهٔ GLX به‌صورت برقی است. همچنین آینه‌های جانبی GLI به‌صورت دستی تنظیم می‌شوند. فرمان این نسخه از نوع مکانیکی است و در GLX هیدرولیک است. تولید نسخهٔ GLI در سال ۱۳۸۵ متوقف شد. در سال ۱۳۸۸، نسخهٔ به‌روز و فیس‌لیفت پژو ۴۰۵ با نام SLX تولید شد که به چراغ مه‌شکن جلو مجهز بود و کاسه‌چراغ‌های جلو و عقب آن کریستالی شده بودند. در قسمت بدنه از زه‌هایی با طرح جدید استفاده شده بود و روی لبهٔ در صندوق عقب نیز از یک بادگیر استفاده شده بود. نسخهٔ SLX اوایل با موتور XU7 تولید می‌شد اما در سال ۱۳۹۰ موتور این نسخه تغییر کرد و با موتور TU5 به بازار آمد. در سال ۱۳۹۳ داشبورد و رودری‌های پژو ۴۰۵ به‌کلی تغییر کردند. در ۲۲ خرداد ۱۳۹۹ تولید پژو ۴۰۵ GLX برای همیشه متوقف شد اما نسخهٔ تاکسی دوگانه‌سوز در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ هم تولید شده است. تولید نسخه SLX در سال ۱۴۰۰ متوقف شد. در ایران چندین خودرو بر اساس پلتفرم پژو ۴۰۵ تولید می‌شود. پژو پارس یا پژو پرشیا فیس‌لیفتی از پژو ۴۰۵ است که در بخش‌های سپر جلو و عقب، جلوپنجره، در کاپوت، چراغ‌های جلو و عقب و در صندوق عقب نسبت به ۴۰۵ تغییر بافته است. پژو آردی هم خودرویی شبیه به مدل‌های پیش از فیس‌لیفت ۴۰۵ بود که با موتور پیکان و محور محرک عقب عرضه می‌شد. مدل ارتقا یافته آن نیز پژو روآ نام دارد که در سال ۸۵ و در ابتدا با نام آردی‌ایکس عرضه می‌شد. سمند که به‌عنوان اولین خودروی ملی ایران شناخته می‌شود، بر اساس پلتفرم پژو ۴۰۵ ساخته شده است و در ابتدا قرار بود جانشین پیکان شود. ایران‌خودرو مدل‌های زیر را بر اساس پژو ۴۰۵ تولید کرد: پژو ۴۰۵ GL/GLX ابتدا با موتور ۱٫۶ لیتری و پس از آن ۱٫۹ لیتری ۸ سوپاپ کاربراتوری که تولید آن در سال ۲۰۰۲ متوقف شد. پژو ۴۰۵ GLX: با موتور ۱٫۸ لیتری ۸ سوپاپ انژکتوری (XU7) که از سال ۱۳۸۲ تا سال ۱۳۹۹ تولید می‌شد؛ اما نسخه دوگانه‌سوز تاکسی تا سال ۱۴۰۱ تولید شد. پژو ۴۰۵ GLI: مدل کم‌آپشن‌تر GLX که در سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۵ تولید می‌شد. پژو ۴۰۵ SLX: مدل به‌روزرسانی شده پژو ۴۰۵ که با تغییراتی در نمای خارجی و داخلی و موتور ۱٫۶ لیتری ۱۶ سوپاپ تی‌یو۵ (TU5) از سال ۱۳۸۸ عرضه شد و تا سال ۱۴۰۰ ادامه داشت. (نسخه‌های اولیه با موتور ۱٫۸ لیتری ۸ سوپاپ XU7 عرضه می‌شدند). پژو پارس: فیس‌لیفت پژو ۴۰۵؛ خود پارس در ۴ مدل گوناگون عرضه می‌شود: نسخهٔ معمولی که از سال ۹۰ به بعد با نام پژو پارس سال شناخته می‌شود. این مدل با موتور ۱٫۸ لیتری ۸ سوپاپ ایکس‌یو۷ (XU7) عرضه می‌شود و جدیداً نسخهٔ بهبودیافتهٔ این موتور با نام ایکس‌یو۷پی روی این خودرو قرار می‌گیرد. نسخهٔ LX که با موتور ۱٫۶ لیتری ۱۶ سوپاپ تی‌یو۵ (TU5) عرضه می‌شود. نسخهٔ ELX که با ۲ موتور ۱٫۹ لیتری ۸ سوپاپ (XUM) و ۱٫۸ لیتری ۱۶ سوپاپ (XU7) معروف به موتور زانتیا عرضه می‌شد. به‌تازگی نسخهٔ جدید این خودرو با نام «سفارشی» با امکانات بیشتر معرفی شده که موتورهای ۱٫۸ لیتری ۸ سوپاپ (XU7P) و ۱٫۶ لیتری ۱۶ سوپاپ (TU5) برروی آن قرار می‌گیرند. نسخهٔ دنده اتوماتیک در اوایل با موتور ۱٫۸ لیتری ۸ سوپاپ (XU7) عرضه می‌شد که بعدها جای خود را به موتور ۱٫۶ لیتری ۱۶ سوپاپ (TU5) داد. پژو آردی و پژو روآ: هردو خودرو با ظاهر ۴۰۵ و موتور ۱٫۶ لیتری پیکان عرضه می‌شدند. سمند/سمند سورن/دنا و دنا پلاس: خودروهای ملی ایران که با پلتفرم، جعبه‌دنده و موتور (در مدل سمند) پژو ۴۰۵ عرضه می‌شوند. وانت آریسان: علی‌رغم اینکه با نشان تجاری ایران‌خودرو عرضه می‌شود ولی شباهت‌های ظاهری آن با پژو ۴۰۵ انکارناپذیر است.